Spotkanie autorskie – Rafał Hetman Izbica, Izbica

(Wydawnictwo Czarne 2021)

prowadzenie dr Rafał Kowalski (Muzeum Żydów Mazowieckich w Płocku)

fot. Damian Hetman

Wystarczyło zaledwie tysiąc czterdzieści dziewięć dni, by w podlubelskim żydowskim miasteczku po dawnych mieszkańcach pozostał tylko zryty przez poszukiwaczy złota cmentarz, zamieniona w szalet synagoga, splądrowane domy i dwadzieścioro troje ocalałych, z których żaden nie chciał tu zostać. Dziś o wojennych losach Izbicy przypomina jeszcze mniej: szkolna gablotka, dwie drewniane kuczki, zaniedbany kirkut i skrawki wyszeptanych opowieści. Bo jak mówić na głos o tych, którzy odeszli na naszych oczach i często za naszym przyzwoleniem?

Rafał Hetman wydobywa z niepamięci postaci i losy, o których uparcie milczały kolejne pokolenia, i opisuje współczesną Izbicę, odbijając ją w lustrze wojennej historii. Właścicielka piekarni i katolicki ksiądz żydowskiego pochodzenia, chłopak, który do końca życia chodził z kulą w szczęce, przepełniony pragnieniem zemsty aptekarz, anonimowi sąsiedzi i świadkowie. Z rozmów, świadectw i dokumentów układa mozaikę żydowsko-polskiej przeszłości, której cień pada daleko poza wojenne lata. Sprawia przy tym, że losy małej, sennej Izbicy stają  się uniwersalną opowieścią o polskiej  historii. Pisze również o pułapkach ludzkiej pamięci i konsekwencjach milczenia, bo to właśnie przemilczane historie mówią o nas najwięcej.

Rafał Hetman (ur. 1987) – reporter. Publikował m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Tygodniku Powszechnym”, magazynie „Chidusz”. Autor książki Izbica, Izbica. Finalista Konkursu Stypendialnego im. Ryszarda Kapuścińskiego. W mediach społecznościowych opowiada o literaturze faktu.

https://czarne.com.pl/katalog/ksiazki/izbica-izbica

Rafał Kowalski jest autorem książek reporterskich, kierownikiem Muzeum Żydów Mazowieckich w Płocku, absolwentem Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, doktorem nauk humanistycznych UW w zakresie nauk o polityce. W latach 2000-2013 był dziennikarzem Gazety Wyborczej Płock. Jest autorem książek reporterskich, wśród nich „Raz jeszcze. Żydzi, Płock, Polska” (2016, otrzymał za nią nominację do tytułu Płocczanin Roku), „Płoccy wypędzeni. Marzec’68” (2018), „Reszta ciała” (2020, otrzymał za nią coroczną Nagrodę Prezydenta Płocka w dziedzinie kultury). Opowiadał o nich m.in. w Instytucie Polskim w Tel Avivie i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie, podczas Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie i festiwalu Warszawa Singera, w Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie i w Muzeum Emigracji w Gdyni, w Muzeum Sopotu oraz podczas festiwalu Simchat Chajim w Poznaniu i Festiwalu Kultury Żydowskiej Simcha we Wrocławiu.Jest również twórcą scenariusza sztuki teatralnej „Czarne czereśnie” (2016, otrzymał za nią nominację do Srebrnych Masek – nagród Płockiego Towarzystwa Przyjaciół Teatru), która była w repertuarze Teatru Dramatycznego w Płocku. Na podstawie jego książek reporterskich powstały sztuki teatralne „Ostatni telefon” i „Kim jestem”.Organizuje i prowadzi szereg otwartych działań dotyczących Żydów polskich: spotkania autorskie, wystawy, warsztaty, prelekcje, koncerty, pokazy filmowe w Płocku i nie tylko. Miał na ten temat zajęcia m.in. z uczestnikami płockiego Festiwalu Kultury i Sztuki dla Osób Niewidomych, osadzonymi w Zakładzie Karnym w Płocku, uczniami szkół.Do tej pory prowadził spotkania autorskie m.in. z Hanną Krall, Władysławem Bartoszewskim, Magdaleną Grzebałkowską, Mikołajem Grynbergiem, Katarzyną Surmiak-Domańską, Mariuszem Szczygłem, Ewą Winnicką, Cezarym Łazarewiczem, Anną Bikont, Jackiem Leociakiem, Magdaleną Kicińską, Pawłem Smoleńskim, Patrycją Dołowy, Witoldem Szabłowskim, Justyną Sobolewską, Michałem Nogasiem, Karoliną Sulej, Piotrem Pazińskim, Karoliną Przewrocką-Aderet, Marcinem Kąckim, Mikołajem Trzaską i innymi. Jest wielbicielem literatury, przede wszystkim tej z Izraela i ze Stanów Zjednoczonych. Po lekturze książek często pisze o nich posty na Facebooku.